Bunları biliyor muydunuz?
Buhar uygulamalarında uzun işletme ömrü için doğru eşanjör hangisi?
Plakalı eşanjör çeşitleri için tedarikçi firmalar arasında değişirken aynı zamanda her firmanın kendi ürün yelpazesinde çok çeşit bulunmaktadır. Aynı metrekareyi veren, uzun, ince, geniş, farklı bağlantı çapları, farklı plaka desenleri, dağıtım alanları vs… Bu çeşitler değişik ısı transferi görevlerinde kullanılmak üzere, en ucuz ve rekabetçi çözüm sunabilmek için gerekmektedir. İlk yatırımın düşük olması, doğru eşanjörün seçildiği anlamına gelmemeli. Buhar, yüksek verimli bir akışkan olduğu için, ısı transferini yerine getirebilecek her eşanjör doğru değildir. Seçilen ve teklif edilen çoğu eşanjör 6 ay – 1 yıl rahat çalışacaktır, ama bu süre sonrasında oluşabilecek riskler: koç darbesinden dolayı plakaların çatlaması, conta yatak şekillerinin bozulması, buhar kaçakları ile enerji kaybı ve çalışan sağlığı açısından oluşabilecek yanma ve tehlikeli durumlardır. Doğru buhar eşanjörü için satın alınırken ödenecek fark, 10 yıllık ömrü boyunca ödenecek toplam bedelden daha az olacaktır. Unutmayın, her plakalı eşanjör buharda çalışır ama doğru olanı küt ve geniş kanallı olanıdır.
Neden Buhar Eşanjörü?
Plakalı eşanjörler 60 yıl önce, bugüne kadar en yaygın kullanım alanı olan su/su uygulamaları için geliştirilmiştir. Kullanım alanı az olan uygulamalar için yeni kalıp, ARGE, tasarım giderleri olacağından çok ekonomik olamaz. Plakaların dizaynı, plakanın “boy en oranı” ve plakanın baskı derinliğinin oluşturduğu “kanal aralığı”, verim ve performansı belirleyecektir. Su/su uygulamalarında verim önemli olmakla birlikte, plakaların aralığı “kanallar” ne kadar dar ise o kadar verimli görev gerçekleştirilecektir. Örneğin 4mm kanal aralığı, <5 Deg C LMTD uygulamalar için idealdir. Buna en verimli kanal aralığı diyebiliriz. Ancak konu buhar olunca, eşanjörun su/su uygulamaları için geliştirilen plakaları uygun olmaz. Zaten buhar, endüstriyel tesislerde kullanılan EN VERİMLİ akışkan olduğu için kullanılmaktadır. Bu durumda en verimsiz plakalı eşanjör tercih edilmeli. Yani kanal aralığı geniş olmalı, örneğin 8mm ve boy en orani <1.0
olmalı. Buhar uygulamalarında öncelikle plaka kanal aralığı ve boy en oranı sorgulanması, doğru seçim yapmayı kolaylaştıracaktır. Tedarikçi marka, servis, lojistik gibi kriterler ikincil öncelikli olmalıdır. Geniş kanal eşittir geniş conta ki bu da daha uzun ömür ve sıcaklık dayanımı anlamına gelir. Normalde EPDM Clipon 150 Deg C dayanımı varken, daha kalın conta 180 Deg C ye uzun yıllar
dayanacaktır.
Alfa Laval TS6-MFG plakalarının oluşturduğu kanallar geniş aralıklı (8mm) su/su uygulamalarında oldukça verimsiz bir plakadır. Boyu kısa, ısı transfer alanı tüm plaka yüzeyinin üçte biridir. Plaka tasarımında en büyük zorluk, geniş eşanjörlerde akışkanı tüm yüzeye ulaştırabilmektir. Su tembel olduğu için giriş ve çıkış arasındaki en kısa yolu tercih edecektir. Alfa Laval’in özel patenti olan
girişteki Çikolata paterni ile tüm yüzeylere akışkanın yayılımı sağlanır. Bu şekilde 10m2 tedarik edilen yüzeyin %90’ına kadar kullanılacaktır. Akışkan iyi dağıtılamazsa tedarik edilen ısı transfer yüzeyinin ancak %60 kullanılabilir. Buhar ile kullanım suyu uygulamalarında kireçlenme kaçınılmazdır. Yine termal kamera incelemeleriyle, plakanın eninde akışın eşit ve yayılımlı olması, giriş çıkışın uzak noktalarında oluşabilecek kireçlenme ve kirlenmeyi en aza indirgemektedir.